Kiedy odchodzi bliska osoba nie myślimy jeszcze o formalnościach związanych ze spadkiem. Tymczasem w momencie śmierci spadek nabywamy jedynie warunkowo, a od tego momentu mamy 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
Po upływie tego okresu możemy złożyć do sądu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku lub udać się do notariusza w celu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia. Jeżeli jest więcej niż jeden spadkobierca dokumenty te umożliwią dokonanie działu spadku. W przypadku jeżeli do spadku wchodzi nieruchomość mamy dwie drogi działu spadku – sądowa, na wniosek któregokolwiek ze spadkobierców lub u notariusza w formie umowy, jeżeli wyrażą na nią zgodę wszyscy spadkobiercy.
Warto zaznaczyć, że po otrzymaniu spadku powstaje obowiązek podatkowy wynikający z Ustawy o podatkach od spadków i darowizn. Jeżeli jednak dziedziczymy po osobie najbliższej i należymy do I grupy podatkowej (małżonek, dzieci, wnuki i dalsi zstępni, rodzice, dziadkowie i dalsi wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, a także ojczym, macocha oraz teściowie) uzyskamy zwolnienie z podatku pod warunkiem złożenia formularza SDZ-2 do właściwego Urzędu Skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia nabycia spadku.
Należy pamiętać, że od 2015 r. brak złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku powoduje z mocy prawa przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli odpowiadamy za długi spadkowe wyłącznie do wartości czynnej spadku. W uproszczeniu oznacza to, że przykładowo, jeżeli zmarły spadkodawca zaciągnął kredyt na zakup budynku mieszkalnego – spadkobierca będzie zobowiązany do spłaty kredytu w wysokości do wartości tej nieruchomości. W takim przypadku należy sporządzić w sądzie lub przed notariuszem prywatny wykaz inwentarza, ewentualnie spis inwentarza można sporządzić również odpłatnie poprzez komornika. Od chwili złożenia wykazu spadkobierca będzie spłacał długi spadkowe zgodnie z ujawnionym spisem.
Często w skład spadku wchodzą same długi, a żeby odrzucić spadek w imieniu małoletniego wymagana jest zgoda sądu na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka. Postanowienie to nie jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia o odrzuceniu spadku i jego nie zastępuje. Rodzic lub przedstawiciel ustawowy małoletniego powinien następnie odrzucić spadek w imieniu małoletniego przed notariuszem. Taka sama procedura dotyczy przyjęcia spadku wprost (czyli z pełną odpowiedzialnością za długi spadkowe). Spadek w imieniu małoletniego możemy przyjąć bez zgody sądu jedynie z dobrodziejstwem inwentarza.
Podsumowując w żałobie po stracie najbliższej osoby nie możemy zapominać o formalnościach związanych ze spadkiem, a w szczególności o 6-miesiecznych terminach. W swojej praktyce niestety często spotykam się z sytuacją, że spadkobierca nie dopełnił obowiązków w terminie, co wywołuje szereg dodatkowych problemów, których można by uniknąć.
Informację przygotowała Sabrina Maszkowska – Kancelaria Prawna Złocieniec
Kontakt: http://kancelariamaszkowska.pl/