Dziś, w związku z licznie pojawiąjącymi się pytaniami w kwestii dziedziczenia, powracam do tego tematu, aby przypomnieć to co najważniejsze oraz obowiązujące po ostatniej zmianie przepisów.
Dziedziczenie i jego zasady to ważny aspekt w życiu niemalże każdego z nas. Podstawowa znajomość najważniejszych w tym zakresie przepisów pozwala na podjęcie działań, które nie tylko pozwolą szybko rozwiązać sprawy związane ze spadkiem, ale także uchronią nas przed negatywnymi konsekwencjami. Pierwsza i najważniejsza zasada, która co często w mojej pracy mnie zaskakuje, nie jest wiedzą powszechną – Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o śmierci spadkodawcy.
Spadkobierca może przyjąć bądź odrzucić spadek, szczególnie to ważne, jeśli dziedziczy się długi.
Jak już pisałam, 15 listopada 2023 r. weszła w życie ustawa modyfikująca i usprawniająca postępowanie spadkowe. Nowością jest wprowadzenie zawieszenia terminu sześciu miesięcy w sytuacji, jeśli oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku wymaga zezwolenia sądu.
Przede wszystkim chroni to nieletnich spadkobierców. Wówczas rodzice lub opiekunowie prawni dzieci występują do sądu rodzinnego o zgodę na przyjęcie lub odrzucenie spadku w imieniu dziecka. W takim przypadku do momentu uzyskania zezwolenia sądu zawieszony jest termin sześciu miesięcy na przyjęcie bądź odrzucenie spadku.
Zmiany w dziedziczeniu ustawowym.
Dziedziczenie ustawowe (ma miejsce gdy brak testamentu) – nastąpiło ograniczenie osób uprawnionych do dziedziczenia. Oczywiście w pierwszej kolejności są to dzieci, małżonkowie, rodzice, rodzeństwo i dzieci rodzeństwa spadkodawcy.
Jeśli spadkodawca nie pozostawił ich, wówczas dziedziczą dziadkowie, a jeśli ich już nie ma to ich dzieci lub wnuki. Jednak – na tym się kończy zakres uprawnionych. Jeśli nie ma ich, to prawo dziedziczenia nie przenosi się na pozostałe pokolenia. Należna część spadku zostaje podzielona pomiędzy pozostałych żyjących uprawnionych.
Mówi o tym artykuł 934 §2 i §3 Kodeksu Cywilnego. Zatem,do dziedziczenia uprawnieni są dziadkowie, dzieci dziadków (wujowie i ciotki) oraz ich dzieci (rodzeństwo stryjeczne).
Spadkobiercy niegodni spadku
Jeśli Sąd zdecyduje, że spadkobierca jest niegodny, traktuje go tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Wynika to z treści artykułu 928 § 1 Kodeksu Cywilnego. Nowością wprowadzoną od 15 listopada jest to, że niegodny spadku może zostać uznany spadkobierca, jeśli:
- uporczywie uchylał się wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem;
- uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.
Należy pamiętać, że spadkobierca nie może być uznany za niegodnego, jeżeli spadkodawca mu przebaczył.
Wszystkie znowelizowane procedury znacznie upraszczają i przyspieszają uporanie się z formalnościami. Żywię nadzieję, że dzięki szerzeniu informacji o prawie spadkowym w swojej pracy będę spotykała się z coraz mniejszą liczbą przypadków przeoczenia 6-mesięcznego terminu. Wprawdzie taka sytuacja nie jest bez wyjścia, jednak przysparza wielu problemów.
Porady udzieliła Sabrina Maszkowska – Kancelaria Prawna w Złocieńcu. Kontakt: http://kancelariamaszkowska.pl/
